Relacje na huśtawce wydana przez Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne to książka wyjątkowa z kilku powodów. Przede wszystkim, to coś więcej niż po prostu książka – jak piszą o niej sami autorzy, to trening umiejętności o udokumentowanej skuteczności. Co więcej, napisana zaskakująco prostym i przejrzystym językiem, dostępnym nie tylko „fachowcom” z dziedziny. Minimum słów, maksimum treści. Nie jest to też pozycja z gatunku „do przeczytania” od deski do deski i odłożenia na półkę. Relacje na huśtawce to książka przede wszystkim „do ćwiczenia” i to właśnie te bardzo konkretne propozycje zadań sprawiają, że zapada w pamięć i jest naprawdę warta uwagi.

Co „ćwiczą” Relacje na huśtawce?

Książka pokazuje krok po kroku, jak poradzić sobie z trudnościami w relacjach międzyludzkich i co zrobić, by były one bardziej satysfakcjonujące. Krytykowanie, narzekanie, obwinianie, wycofywanie się – to wzorce zachowań, które sprawiają, że zamiast budować mosty z innymi, często je burzymy. Mimo, że po fakcie zdajemy sobie sprawę, że nasze zachowanie nie pomaga, nie potrafimy zmienić sposobu, w jaki reagujemy. Obiecujemy sobie, że następnym razem będzie inaczej i… znowu robimy to samo. Dlaczego tak się dzieje?

Co znajdziesz w książce?

Autorzy pozycji, odwołując się do koncepcji terapii schematu (TS) i terapii akceptacji i zaangażowania (ACT) (tzw. trzecia fala terapii poznawczo-behawioralnych), wskazują na rolę wczesnych, nieadaptacyjnych schematów, które – kształtując się pod wpływem trudnych doświadczeń w dzieciństwie – wpływają na sposób, w jaki myślimy, czujemy i reagujemy w dorosłości. Dzięki proponowanym ćwiczeniom możemy rozpoznać, jakie schematy „włączają” się u nas, jakie budzą emocje i jakie są ich zwyczajowe konsekwencje. Dodatkowo, autorzy zapraszają nas do treningu uważności (ang. mindfulness), dzięki któremu uczymy się dostrzegać czynniki spustowe (ang. triggers) – czyli momenty i sytuacje prowadzące do aktywacji schematów i nasze na nie reakcje. To kluczowa umiejętność, bo zauważenie momentu aktywacji schematu daje wybór – mogę się zachować po staremu albo… mogę spróbować czegoś nowego.

Gdy już wiemy, skąd się biorą nasze zachowania i kiedy się pojawiają, podejmujemy wyzwanie ich zmiany, zachowania się „po nowemu”. Autorzy uczą planowania nowych reakcji, zachęcają do ich podejmowania, ćwiczenia i jednocześnie zwracają uwagę na trudne emocje, które będą pojawiały się, gdy będziemy próbowali „iść nową drogą”. To jest najtrudniejsza część zmiany, w której uczymy się różnych strategii radzenia sobie z naszymi emocjami i pojawiającymi się myślami. Książka wprowadza technikę defuzji, pozwalającą na dystansowanie się od własnych myśli i uczy postępowania zgodnie z naszymi wartościami, a nie wyuczonymi schematami. Podsumowaniem są ćwiczenia zbierające wszystkie poznane techniki w całość, w celu jeszcze lepszego zrozumienia naszych zachowań i pracy nad ich zmianą.

Dla kogo?

Dla wszystkich zainteresowanych poprawą relacji z innymi i dla tych, którzy chcieliby nauczyć się, jak zmienić „stare” sposoby reagowania. Polecam ją także terapeutom jako świetną bazę ćwiczeń i uporządkowany schemat pracy na relacjami.

Okiem psychologa

To świetnie skonstruowana lektura o charakterze treningu o udokumentowanej skuteczności z wieloma przykładami i wskazówkami. Niewątpliwym atutem jest prosty i przejrzysty język, sprawiający, że książka ta jest wartościową pozycją zarówno dla osób zainteresowanych samodzielną pracą na relacjami, jak profesjonalistów pracujących z klientami.